فائو می گوید منطقه آسیا و اقیانوسیه از جمله آسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر ناامنی غذایی و تاثیرات ناشی از رخدادهای شدید آب وهوایی است.

به گزارش جام جم آنلاین از مهر، سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد (فائو) هشدار داد که گستره خشکی ها و شهرهای روبه رشد در منطقه آسیا با سرعتی بیش از میانگین جهانی در حال گرم شدن هستند؛ مسئله ای که تاثیرات قابل توجهی بر امنیت غذایی و معیشت میلیون ها نفر در این منطقه از جهان خواهد گذاشت. 

براساس گزارش اقلیم و زمین» که مشترکا از سوی فائو و شماری از دیگر نهادهای سازمان ملل تهیه شده است، دمای برخی شهرهای منطقه آسیا هم اکنون بین ۰.۲ تا ۲.۶ درجه سانتی گراد بیشتر از میانگین جهانی است. 

این در حالی است که کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه که از جمله آسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر ناامنی غذایی و تاثیرات ناشی از رخدادهای شدید آب وهوایی هستند، حدود نیم میلیارد نفر که از سوءتغذیه رنج می برند را در خود جای داده اند، جمعیتی که شامل بیش از نیمی از افراد مبتلا به سوءتغذیه در جهان است. 

در گزارش مشترک فائو و سازمان ملل همچنین نسبت به تاثیرات روزافزون تغییرات اقلیمی بر امنیت غذایی در منطقه آسیا و اقیانوسیه از طریق کاهش بازده محصولات کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی، کاهش ارزش غذایی و تضعیف زنجیره تولید هشدار داده شده است. در این گزارش همچنین بر اهمیت مقابله با فرسایش خاک در آسیا تاکید شده است، آن هم در شرایطی که مسئله دسترسی به آب شیرین و رقابت بر سر آن یکی دیگر از چالش های اصلی در منطقه است. مسئله تقاضای مصرف کنندگان به مواد غذایی – که تامین آن نیازمند منابع طبیعی بیشتری است – نیز از جمله دیگر مسائلی است که باید به آن رسیدگی شود. 

ژیانگ جون یائو، مدیر ارشد برنامه ریزی فائو در منطقه آسیا و اقیانوسیه با اشاره به نقش فعال فائو در پشتیبانی و مشارکت در تدوین این گزارش تاکید کرد که این سازمان از کشورهای عضو می خواهد تا اقدامات بیشتری را در زمینه سازگاری و کاهش تاثیرات رخدادهای شدید اقلیمی بر کشاورزی و معیشت روستایی اتخاد کنند.

پژوهشگران روشی خلاقانه برای توقف روند ذوب یخ های قطب شمال پیشنهاد کرده اند که بسیار ایمن تر و ارزان تر از سایر روش های مهندسی زمین است.

قطب شمال با سرعت در حال ناپدیدشدن است و امروزه یخ های گرینلند ۶ برابر سریع تر از ۴۰ سال پیش ذوب می شوند. در اوت (مرداد و شهریور) امسال، ۶۰ تن از یخسارهای قطبی، تنها در پنج روز از دست رفتند. در چهار دهه ی اخیر، حدود ۷۵ درصد از یخ های قطب شمال ناپدید شده اند و از سال ۱۹۷۹ تاکنون، تنها یک بار وسعت یخ دریا کمتر از میزان فعلی آن بوده است. 

مشکل ذوب یخ های قطبی فقط به افزایش سطح آب دریاها محدود نمی شود و به گفته ی دانشمندان، این فرایند حتی تغییرات اقلیمی را نیز تشدید خواهد کرد؛ چراکه سطح سفید و درخشان یخ دریا بخشی از نور خورشید را به فضا منعکس می کند. حال با ذوب این یخ ها، گرمای بیشتری جذب زمین می شود و این پدیده در چرخه ای معیوب، باعث ذوب مقادیر بیشتری از یخ ها خواهد شد. 

گروهی غیرانتفاعی با نام Ice911 راهکاری احتمالی برای شکستن این چرخه ی معیوب پیشنهاد داده است: پوشاندن بخش هایی از قطب شمال با میلیون ها گلوله های میکروسکوپی و توخالی از جنس شیشه؛ پوششی که بتواند ضمن ایجاد عایق حرارتی برای یخ های زیرین، نورخورشید را نیز به فضا بازتاب کند. لی فیلد ، بنیان گذار Ice911، در مصاحبه با بیزینس اینسایدر می گوید: 
 

ما انسان ها گونه ای بسیار خلاق هستیم و باید سرعت حرکت این ساعت اقلیمی را کُند کنیم.

ونجلیس کریستودولو، یکی از اعضای Ice911، درکنار ابزار پایش از راه دور 

دانه های کوچک سیلیس 
این گلوله های کوچک شیشه ای که تیم Ice911 از آن سخن می گوید، بیشتر به دانه های شن شباهت دارند و درحقیقت، این دانه ها از سیلیس ساخته می شوند. سیلیس حاصل ترکیب سیلی و اکسیژن و ماده ای بی خطر برای انسان و جانوران است که به وفور در طبیعت یافت می شود. فیلد این گلوله های میکروسکوپی را به شکل شن های ساحلی سفید و ریزی توصیف می کند که می توانند روی آب شناور شوند. شاید بتوان این ماده را تا حد زیادی شبیه به برف قلمداد کرد. 

این دانه های ریز به یخ و آب می چسبند و ترکیب شیمیایی آن ها به گونه ای است که آلاینده های نفتی را به خود جذب نکنند. شبیه سازی های گروه مذکور نشان می دهد استفاده از این فناوری برای کمک به بازتاب سطوح یخی می تواند می تواند دمای هوا را در بخش بزرگی از قطب شمال تا ۱/۵ درجه ی سانتی گراد کاهش دهد؛ اما این فناوری هنوز در مرحله ی آزمایشی قرار دارد. فیلد می گوید Ice911 کار خود را با مقادیر بسیار کمی شن در حد چند سطل در فضای خانه ی شخصی اش آغاز کرده و درادامه، آزمایش های کوچکی در دریاچه ای واقع در کوهستان های سیرا نوادا و تالابی در مینه سوتا ترتیب داده اند. 

در دو سال گذشته، فیلد و همکارانش مقادیری از این گلوله های میکروسکوپی را با خود به فطب شمال آوردند و آن ها را روی دریاچه ی منجمد نزدیک بارو در آلاسکا پخش کردند. نتایج این آزمایش که بخشی از آن در گزارش مه ۲۰۱۸ منتشر شد، نشان می داد دانه های سیلیس توانسته اند خاصیت بازتاب و حتی ضخامت یخ را افزایش دهند. 

آزمایش گلوله های میکروسکوپی Ice911 در بخشی از آلاسکا 

البته فیلد قصد ندارد تمام ۱/۶ میلیون مایل مربع از یخ دریای قطب شمال را با این دانه ها بپوشاند. درعوض، او و همکارانش می خواهند با استفاده از مدل های اقلیمی، نقاط استراتژیکی از قطب را شناسایی کنند که برای اعمال روش پیشنهادی جدید، بیشترین کارایی را داشته باشد. به باور فیلد، یکی از این مناطق می تواند Fram Strait، ناحیه ای میان گرینلند و سوالبار باشد. این منطقه ازجمله کانون های ذوب یخچال با سرعتی چهاربرابر میانگین جهانی است. تیل واگنر ، فیزیک دان اقلیمی، در مصاحبه ای با گاردین درباره ی Fram Strait چنین می گوید: 
 

اینجا جایی است که یخ های شناور به استقبال مرگ می روند و هرسال این قبرستان آبادتر می شود.

فیلد می گوید فناوری Ice911 می تواند در سه سال این روند ویرانگر را در منطقه متوقف کند؛ اما انجام این پروژه در مقیاسی معنادار چیزی حدود پنج میلیارد دلار هزینه دربردارد. او می افزاید: 
 

وقتی به هزینه ها نگاه می کنید، زیاد به نظر می آیند؛ اما هزینه ی انفعال ما بسیار بیشتر از این ها خواهد بود.

در مرحله ی فعلی، Ice911 به انجام آزمایش های بیشتری نیاز دارد تا پیش از هر اقدامی در مقیاس بزرگ تر، بتواند مجوزهای لازم را از دولت ها و گروه های زیست محیطی کسب کند. 

پسرفت یخ دریای قطبی 
هر سال در سپتامبر، یخ دریای قطب شمال به کمترین مساحت سالانه ی خود می رسد. از دهه ی ۱۹۸۰ تاکنون، این میزان کمینه به میزان ۱۳ درصد در هر دهه افت پیدا کرده است. تصاویر ناسا نشان می دهد این افت در حال شدت گرفتن است. در سال ۱۹۷۹، دریای قطب شمال وسعتی حدود هفت میلیون کیلومترمربع داشت؛ درحالی که ماه گذشته، این مساحت به ۴/۳ میلیون کیلومترمربع رسید. براساس داده های ناسا، امسال کمترین مساحت دریای قطب شمال به رکورد سال ۲۰۰۷ رسیده است. شایان ذکر است رکورد بیشترین میزان افت مساحت یخ دریای قطب شمال متعلق به سال ۲۰۱۲ بود که در آن، به ۲/۶ میلیون کیلومترمربع رسید. پژوهشگران آژانس فضایی اروپا هشدار داده اند با احتساب نرخ فعلی انتشار کربن ، در چند دهه ی آینده ذوب تمامی یخ های قطب شمال را شاهد خواهیم بود. 

یخ دریای قطب شمال بیشترین میزان نورخورشید را از سطح زمین منعکس می کند 
فیلد یخ های قطبی را در قالب سپرهای حرارتی» زمین توصیف می کند. یخ دریای ضخیم و دیرینه ی قطب شمال بیشترین میزان نورخورشید را از سطح زمین منعکس می کند؛ اما همین منطقه امروزه بیشترین سرعت ذوب را به خود اختصاص داده است. تقریبا ۹۵ درصد از این یخ دریای درخشان در سال ۲۰۱۸ ناپدید شده است؛ از این رو، این منطقه اولین هدف گروه Ice911 برای پیاده سازی فناوری جدیدشان شناخته شده است. 

فیلد می گوید اولین بار در سال ۲۰۰۶، با مفهوم خاصیت بازتاب یخ ها به عنوان اهرم اقلیمی» آشنا شده است. این زمان با پخش مستندی تلویزیونی با نام یک حقیقت ناخوشایند مصادف بود که در آن ادعا شد ازدست رفتن خاصیت بازتاب یخ های قطبی به تنهایی مسئول یک پنجم از افزایش دمای جهانی است. 

از زمان پخش این مستند تاکنون، هشدارهای پژوهشگران در ارتباط با عواقب تغییرات اقلیمی شکل ترسناک تری به خود گرفته است. این هشدارها باعث شد برخی از دانشمندان و ت مداران، نظیر اندرو یانگ ، از نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، فناوری های مهندسی زمین یا مهندسی آب وهوا را به عنوان روشی برای دست کاری اقلیم زمین در نظر بگیرند. استراتژی های مبتنی بر مهندسی زمین طیف گسترده ای از اقدامات را شامل می شود؛ از روش های ایمن تر نظیر نصب تجهیزات جذب دی اکسیدکربن از اتمسفر گرفته تا روش های تهاجمی تری مانند تزریق موادشیمیایی بازتابنده به جوّ با هدف انعکاس نور بیشتر به فضا. 

گلوله های میکروسکوپی Ice911 

فیلد و همکارانش در مقاله ی سال ۲۰۱۸ خود، از فناوری Ice911 به عنوان روشی محلی و بازگشت پذیر در مهندسی زمین یاد می کنند. با این حال، فیلد تاکید می کند استفاده از گلوله های کوچک سیلیس را با سایر روش های مهندسی زمین تفاوت بسیار دارد. او بر این باور است که فناوری تازه آن ها تلاش می کند سیر تغییرات اقلیمی را به همان مسیری بازگرداند که پیش تر در آن قرار گرفته بود. 

علاوه براین، این گلوله های کوچک از موادی ساخته شده که به وفور در محیط یافت می شوند. فیلد می افزاید او تفاوتی آشکار میان این روش و راهکارهایی نظیر تزریق موادشیمیایی به جوّ وجود دارد. در مقاله ی سال ۲۰۰۸ اشاره شده است اعمال روش های مهندسی زمین در یخسارهای قطب شمال و جنوب می تواند فرصت کافی برای حل بحران اقلیمی را دراختیارمان قرار دهد. با این حال، فیلد بلافاصله اشاره می کند روش معرفی شده ی Ice911 نمی تواند به تنهایی برای حل معضل کافی باشد. او می افزاید: 
 

نمی خواهم این بهانه ای برای ازسرگیری استخراج زغال سنگ تلقی شود و مردم بگویند نیازی نیست چیزی را تغییر دهیم؛ چراکه مهندسان همه چیز را درست خواهند کرد.

باوجوداین، ازآنجاکه روند فعلی ذوب یخ های قطبی به افزایش ۹۰ سانتی متری سطح آب دریاها و درنتیجه، مهاجرت صدهامیلیون نفر تا سال ۲۱۰۰ منجر خواهد شد، از دیدگاه فیلد، فناوری Ice911 فناوری اثبات پذیر و البته مهمی است. 

نظریهٔ تراژدی منابع مشترک پیش‌فرض‌هایی در مورد انگیزه‌های انسانی، قواعد حاکم بر استفاده از منابع مشترک و ویژگی‌های منبع مشترک دارد. با این وجود شرایط در عمل معمولاً پیچیده‌تر است و انگیزه‌های انسانی نیاز به بررسی بیشتری دارد، همچنین قواعد حاکم بر منابع مشترک واقعی اغلب اجازهٔ استفادهٔ آزاد به همه را نمی‌دهند و نیز سامانه‌های منابع به گونه‌ای هستند که در برابر برداشت‌های انسان واکنش‌های پویا از خود نشان می‌دهند. نتیجهٔ این عوامل این است که بر خلاف نظریهٔ گرت هاردین[۲] با یک تراژدی روبه‌رو نمی‌شویم.[۱]

تراژدی مشترکات، یک تئوری اقتصادی است که موقعیتی را شرح می‌دهد که در آن، در یک سیستم منابعی مشترک بین مصرف‌کنندگانی وجود دارد که هر یک تنها با توجه به نفع شخصی خود عمل می‌کنند و به صورت مستقل و بر خلاف صلاح مشترک کل مصرف‌کنندگان، با فعالیت‌های جمعی خود این منابع را به اتمام می‌رسانند. ریشه‌های نام و مفهوم تراژدی مشترکات را می‌توان در مقاله‌ای که توسط اقتصاد دان دوره ویکتوریایی، ویلیام فورستر لوید، در سال ۱۸۳۳ میلادی به تألیف درآمده‌است یافت. وی در این مقاله از مثال فرضی چریدن تنظیم نیافته در یک مرتع مشترک در جزایر بریتانیا استفاده می‌کند. این مفهوم یک قرن بعد با انتشار مقاله‌ای از یک دانشمند بوم‌شناس، به نام گرت هاردین در سال ۱۹۶۸ به صورت گسترده‌ای شناخته شد. در این مقاله، مفهوم مشترکات به هر منبع مشترک و تنظیم نیافته‌ای مانند اتمسفر، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، صید ماهی‌ها یا حتی یخچالی که در اداره به صورت مشترک استفاده می‌شود اطلاق می‌گردد

خشکسالی و عوامل انسانی اصلی ترین عوامل نابودی تالاب زریبار است/ 50 سال آینده دریاچه تبدیل به باتلاق می شود

کارشناسی ارشد سامانه اطلاعات مکانی از دانشگاه تهران با بیان اینکه دو عامل خشکسالی و عوامل انسانی اصلی ترین عوامل از بین برنده تالاب زریبار است گفت: در صورت بی توجهی مسئولین به تالاب زریوار 50 سال آینده دریاچه تبدیل به باتلاق می شود.

به گزارش خبرنگار زریوار خبر، شاهو خادمی کارشناسی ارشد سامانه اطلاعات مکانی (GIS) از دانشگاه شهید رجایی تهران با ارسال تحقیق علمی در خصوص تالاب دریاچه زریوار به سایت زریوار خبر، گفت: آشکارسازی و پایش تغییرات تالاب زریبار و محیط پیرامون به همراه داده های جنبی نظیر اطلاعات مربوط به هواشناسی، چاههای، وضعیت توپوگرافی بستر تالاب و سایر اطلاعات مرتبط با تالاب زریبار در سامانه اطلاعات مکانی در سه بازه زمانی مشخص نشان می دهد که نرخ تغییرات وسعت زمین های با کاربری آب، مسی و مرطوب در بین سالهای 1381-1334 شیب ملایم تری نسبت به سالهای 1392-1381 داشته است.

وی با بیان اینکه عواملی چون افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، کاهش بارندگی، برداشت غیرمجاز و بیرویه از منابع آبی زیرزمینی و تبخیر سطحی در بازه زمانی فوق را اصلی ترین عوامل از بین برنده تالاب زریبار اعلام کرد و بوجود آوردن دلایل فوق را عدم فرهنگ سازی مناسب، سودجویی برخی اشخاص حقیقی و حقوقی، عدم برخورد سازمانهای نظارتی با متخلفان و عدم قاطعیت در اعمال قانون برشمرد.

خادمی افزود: زمین های محصور به حصار جاده ای اطراف تالاب و بررسی نیاز آبی هر یک از محصولات قابل کاشت در آن محدوده مشخص کرد که در سال 92، بیش از 10.5 میلیون متر مکعب آب مصارف باغ ها و زمین های سبزیجات و صیفی اطراف تالاب از طریق چاههای غیر مجاز برداشت شده است که با سنجش این مقدار با میزان برداشت چاههای غیرمجاز با کاربری کشاورزی و تأثیر میزان برداشت شهرداری مریوان (469 هزار متر مکعب در سال) مشخص شد که در سال 92 بالغ بر 6.08 میلیون متر مکعب به صورت غیر مجاز از آبهای زیر زمینی برداشت شده است.

این کارشناس می گوید: بررسی دادههای هواشناسی بیانگر کاهش متوسط سالانه بیش از 9 سانتیمتر از سطح آب های زیر زمینی و به موازات آن کاهش متوسط سالانه حدود 9 سانتی متری عمق تالاب آن هم تنها تحت تأثیر کاهش بارندگی وافزایش تبخیر سطحی، در صورتی که حداکثر عمق تالاب 6 متر در نظر گرفته شود و با توجه به آنکه میانگین عمق تالاب 3 متر می باشد، در این صورت در 50 سال آینده تقریباً 6 متر سطح سفره آب زیر زمینی در محدوده تالاب زریبار کاهش خواهد یافت و این به معنای نابودی کامل تالاب زریبار و تبدیل شدن آن به باتلاق می باشد.

خادمی تصریح کرد: به دلیل وضعیت توپوگرافی بستر تالاب در صورتی که تا این مدت فکری اساسی جهت نجات زریبار اعمال نگردد، در 40 سال آینده و تنها در عرض 5 سال وضعیت نواحی آبی زریبار از حالت قبلی به حالت زیر درخواهد آمد و این به معنای نابودی کامل زریبار خواهد بود.

وی البته با بیان اینکه  اگر از منابع آبی سد گاران برای تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی زمین های اطراف تالاب استفاده شود، به صورت خودکار بیش از 10 میلیون متر مکعب از منابع زیر زمینی تأمین آب تالاب به عنوان آب های خروجی از تالاب استفاده نخواهد شد. و در صورتی که سالانه تنها 3 درصد از آب سد گاران در فصول گرم از سال به تالاب تزریق شود (معادل 3 میلیون متر مکعب)، علاوه بر باززنده سازی تالاب سبب جبران بیش از 13 میلیون مترمکعب کمبود آب تالاب در سال خواهد شد که در این شرایط در 80 سال آینده دریاچه احیا و وضعیت خوبی خواهد داشت.

وی در پایان تأکید کرد: خشکسالی و عوامل انسانی اصلی ترین عوامل نابود کننده تالاب زریبار می باشند که امیدواریم با فرهنگ سازی مناسب عوامل انسانی حذف شود چرا که نابودی دریاچه یک خسارت جبران ناپذیر بین المللی است و به معنای از بین رفتن منبع درآمد ملی و غیر قابل ست بودن اطراف دریاچه به دلیل گسترش بیماریهای ناشی از باتلاقی شدن زمین های پیرامون دریاچه می باشد.

وی اضافه کرد: خرد حکم می کند که پیشگیری بهتر از درمان است و از فاجعه دریاچه ارومیه و دریاچه هامون باید درس عبرتی گرفت و تا فرصت هست پژوهشهای لازم، برنامه ریزیهای ضروری و اقدامات دانش بنیان را انجام داد.
 

اصل آلن: ضمائم خارجی(دست،پا،و گوش) درحیوانات نسبت به وزن در مناطق سرد سیری متمایل به کوچکتر شدن است.

اصل وان هوف: یه معادله وزنی در زمینه ترمودینامیکی شیمیای است که رابطه بین تغییرات دما وتغییرات آنتالپی استاندارد را می هد.با این توضیح به ازای افزایش دما به میزان 10 درجه سانتیگراد سرعت واکنش بیو شیمیای(متابولیسم) 2 برابر می شود.

اصل برگمن: حیوانات مناطق سرد در عرضهای بالا چثه بزرگتری و در نتیجه نسبت سطح به وزن کمتری نسبت به هم خویشاوندان مناطق گرمسیری خود دارند.

ماه اوت امسال، با متوسط دمای ۱/۲ درجه بالاتر از عصر پیشاصنعتی، رکورد گرمترین ماه اوت را ثبت کرد. هوای این ماه در شبه جزیرهٔ ایبری، فرانسه، شمال آلمان و لهستان گرمتر بود.

رابطه جنگل‌سوزی‌ها با تغییرات آب و هوایی زمین

نگاهی به نقشهٔ تغییرات رطوبت خاک زمین در ماه گذشته نشان می‌دهد که در کانادا این رطوبت بسیار بیشتر از معمول بوده حال آنکه در سیبری خشکی بیش از میانگین داشته‌ایم و این خشکی به ادامه جنگل‌سوزی‌های این منطقه کمک کرد.

بزرگترین خبر آب و هوایی ماه اوت، آتش‌سوزی در آمازون بود. اما تغییرات آب و هوایی چه رابطه‌ای با جنگل‌سوزی‌ها دارد؟

پرفسور مارتین ووستر، استاد دانش نظارت زمین» از کالج کینگ در لندن می‌گوید: با قطع کردن یا سوختن درختان، چیزی را که قابلیت ذخیرهٔ کربن زیادی دارد با چمن‌زار و مزرعه جایگزین می‌کنید، که گنجایش‌شان بسیار کمتر است و کربن زیادی به شکل دی‌اکسید وارد جو می‌شود که خود عامل اصلی تغییرات آب و هوایی است. و این جنگل‌سوزی‌ها عمدتا به این شکل بر آب و هوا تأثیر می‌گذارند.»

یخچال‌های طبیعی چقدر آب می‌روند؟

وضعیت یخچال‌های طبیعی یکی از هفت شاخص جهانی است که نشانگر تغییرات آب و هوایی اند. تودهٔ یخچال‌های طبیعی از ۱۹۵۰ میلادی تا به امروز پیوسته کاهش یافته است. اما چطور می‌‌توان فهمید که یخچال‌های طبیعی در حال ناپدید شدن هستند؟

پژوهشگران دانشگاه ای.تی.اِی زوریخ، در کوهستان کرانس مونتانا، که سه هزار متر از سطح دریا فاصله دارد، با ابزار ویژه خود، حجم تودهٔ یخچال‌های طبیعی این منطقه را پیوسته اندازه‌گیری می‌کنند.

یخچال طبیعی پلین مورت مانند همهٔ یخچال‌های آلپ در حال کوچک شدن است و سطح آن در ۳۰ سال گذشته ۵۰ متر پایین رفته است. یخچال‌شناسان ابزاری ساده و قابل اطمینان برای سنجش میزان ذوب شدن یخها دارند.

متیاس هوس، پژوهشگر و یخچال‌شناس سوییسی می‌گوید: من اخیرا محاسبه کردم که از اکتبر سال گذشته تا الان حدود یک متر و ۴۰ سانتیمتر کاهش سطح یخ داشته‌ایم.» وی می‌افزاید که با وجود بارش برف کافی در دو سال گذشته باز هم این یخچال نتوانسته ذخیره خود را ترمیم کند‌.

بیش از ۵۰۰ یخچال طبیعی سوییس از ۱۸۵۰ تا کنون از میان رفته‌ و پیش‌بینی می‌شود که دست‌کم دو سومِ یخچال‌های طبیعیِ آلپ تا پایان سدهٔ حاضر از میان بروند.

سرپرست پژوهشکده اقلیم‌شناسی گفت: بارش‌های پاییز امسال نرمال است و با تاخیر مواجه نخواهد شد.

ا

 بابائیان سرپرست پژوهشکده اقلیم‌شناسی در گفت و گو با  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد گفت: مدل‌های اقلیمی میانگین دمای هوای کشور را در فصل پاییز، در محدوده ۰.۵ تا یک درجه بیش از نرمال پیش‌بینی می‌کند؛ بارش‌های پاییز امسال نرمال است و با تاخیر مواجه نخواهد شد. 

او ادامه داد: وضعیت بارشی کشور از ابتدای سال زراعی "از ابتدای مهر ۹۷ تاکنون"، به ترتیب ۴۰ درصد نسبت به دوره بلندمدت ۳۰ ساله و ۹۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته و بارش همه استان‌ها بالاتر از حد نرمال بوده است.

موضوع تغییرات اقلیمی و به ویژه گرمایش جهانی که ناشی از فعالیت‌های انسانی است؛ از جمله  معضلات عمده محیط زیستی است که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محافل علمی و ی جهان را به خود جلب کرده است؛ بر اساس آخرین گزارش مجمع اقتصاد جهانی در ژانویه 2016 عدم مقابله با تغییرات اقلیمی وضعیت جهان را در آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد. سازمان ملل متحد، 24 اکتبر هر سال را به عنوان روز جهانی  تغییرات اقلیمی تعیین کرده است. بدین مناسبت ویژه برنامه ای تدارک دیده ایم که به سمع شما می رسانیم.

موضوع تغییرات اقلیمی و به ویژه گرمایش جهانی که ناشی از فعالیت‌های انسانی است؛ از جمله  معضلات عمده محیط زیستی است که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محافل علمی و ی جهان را به خود جلب کرده است؛ به نظر دانشمندان  این پدیده‌ یکی از ده عامل اصلی است که می تواند حیات انسان را در معرض خطر قرار دهد. در سال های اخیر تغییرات آب و هوایی و گرمایش جهانی صدمات جبران‌ناپذیری را به برخی کشورهای وارد کرده است. به دلیل خطرهای این پدیده و اهمیت توجه به پیامدهای آن ، سازمان ملل متحد، 24 اکتبر هر سال را به عنوان روز جهانی  تغییرات اقلیمی ( International Day of climate Action  ) تعیین کرده است تا در این روز توجه مردم جهان به این موضوع حیاتی جلب شود. ما نیز به این مناسبت برنامه ویژه‌ای تهیه کرده ایم که تقدیم حضورتان می‌شود.

یکی از اساسی ترین عوامل درساختار سیاره زمین اقلیم است که بدون شک، طبیعت، انسان و کلیه مظاهر حیات درسطح گسترده ای متاثر از آن است. اقلیم به شرایط آب و هوایی یک منطقه جغرافیایی نظیر  دما، رطوبت، فشار اتمسفر، باد، بارش و سایر مشخصه‌های هوا شناسی در مدت زمانی نسبتاً طولانی گفته می‌شود. به همین دلیل انسان ها از ابتدای آفرینش به حکم ضرورت در پی دستیابی به آب و غذا، هر جا اقلیم مناسبی می یافتند، در آنجا اقامت می کردند. البته اقلیم زمین پیوسته در حال تغییر و تحول بوده است. این سیاره، قبلا دماهای متوسط بیشتر و کمتری را تجربه کرده است. اما آنچه امروزه مشکل ساز شده است سرعت زیاد تغییر اقلیم است و زمین خیلی سریع در حال گرم شدن است. به نظر دانشمندان وقتی تغییر اقلیم خیلی سریع صورت می‌گیرد، موجودات زنده نمی‌توانند خود را با آن وفق دهند و در نتیجه حیات به خطر می‌افتد.

مجمع بین‌المللی تغییرات آب و هوایی» (IPCC) در تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ انجام داد، اعلام کرد براساس شبیه‌سازی‌ها، تغییر دمای جهانی سطح زمین تا پایان قرن ۲۱ نسبت به سال ۱۸۵۰ تا ۱٫۵ درجه افزایش می‌یابد. حد ۲ درجه‌ سانتی‌گراد به عنوان مرز خطر در گرمایش جهانی در نظر گرفته شده است. دانشمندان می‌گویند حتی اگر همین حالا میزان گازهای گلخانه‌ای را به اندازه‌ی چشمگیری کاهش دهیم، اثرات آن ادامه خواهد داشت چرا که قسمت‌های بزرگی از سامانه‌ی اقلیمی برای پاسخ دادن به تغییرات، صدها سال زمان احتیاج دارند. به علاوه برای خارج شدن گازهای گلخانه‌ای از اتمسفر، به ده ها سال زمان نیاز است.

گرم شدن زمین

دانشمندان می‌گویند به طور کلی گرمایش جهانی ممکن است باعث بارش باران بیشتر شود، ولی خطر خشکسالی در تابستان و مناطق دور از اقیانوس ها افزایش می‌یابد. در نتیجه‌ وقوع طوفان‌ها و افزایش سطح آب دریا، احتمال وقوع سیل هم بیشتر می‌شود. البته این الگوها در مناطق مختلف متفاوت هستند. کشورهای فقیر که امکانات کمتری برای دست و پنجه نرم کردن با این رویدادها دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. تغییر اقلیم منجر به تغییر شرایط زیستگاه‌ها می‌شود و از آن‌ جا که حیات وحش نمی‌تواند به سرعت خود را با این تغییرات سازگار کند، بسیاری از حیوانات منقرض خواهند شد. سازمان بهداشت جهانی هم می‌گوید که با افزایش مالاریا، بیماری‌های مربوط به آب ناسالم و سوء تغذیه، جان بسیاری از مردم به خطر می‌افتد. هرچه میزان کربن‌دی‌اکسید اتمسفر بیشتر شود، اقیانوس‌ها هم آن را بیشتر جذب می‌کنند و در نتیجه اسیدی‌تر می‌شوند. بدین ترتیب زندگی صخره‌های مرجانی به خطر می‌افتد و آن‌ها در ساختن اسکلت کلسیتی به مشکل برمی‌خورند.

به نظر دانشمندان آنچه سبب بروز چنین پدیده ای شده است ناشی از فعالیت انسانهاست. انسان ها در چند قرن اخیر و به ویژه بعد از انقلاب صنعتی به استفاده بیش از اندازه از طبیعت روی آوردند. مصرف سوخت های فسیلی از سوی جوامع انسانی به طور فزاینده ای به طبیعت فشار وارد کرد. فعالیت‌های صنعتی از سال 30 تاکنون سبب شده میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای که مهم‌ترین آنها دی اکسیدکربن است؛ افزایش یابد. این گازها مانند گلخانه عمل کرده، تابش نور خورشید را جذب می‌کنند. هنگام بازتاب نور خورشید این گازها مانند سقف گلخانه عمل می‌کنند و مانع بازتاب نور خورشید می‌شوند و به این ترتیب دمای سطح زمین یا اتمسفر مجاور سطح زمین افزایش پیدا می‌کند. پس اگر این گازهای گلخانه ای افزایش پیدا کند، طبیعی است به دنبال آن دما نیز افزایش پیدا کند که این تغییرات همان گرمایش جهانی است.

افزایش دمای زمین سبب می شود دسترسی به آب شیرین هم دشوارتر شود. از سوی دیگر به علت بالا آمدن سطح آب دریاها، آب شور به منابع آب شیرین ساحلی نفوذ می‌کند و باعث تغییر کیفیت آن می‌شود. همچنین تبخیر سطحی ناشی از پدیده گرم شدن کره زمین، سبب خشک شدن رودخانه‌ها و پایین آمدن کیفیت آب می‌شود. این مسئله به‌ویژه در مناطق کم‌آب‌تر مثل مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی مشهودتر است. علاوه بر این، افزایش املاح آب‌های شیرین بر اثر تبخیر باعث افت کیفیت آن می‌شود. افزایش دمای زمین همچنین باعث آب شدن سریع یخ‌های قطبی و کوه‌های شناور یخی و در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می‌شود. به‌طوری که بر اساس پیش‌بینی سازمان‌های جهانی در ۱۰۰ سال آینده، بین ۳۰ سانتی‌متر تا ۱,۵ متر سطح آب دریاهای آزاد افزایش خواهد یافت و این امر به نوبه خود باعث ناپدید شدن و یا خالی از سکنه شدن برخی از جزایر، پیشروی آب در نواحی ساحلی و تحت تأثیر قرار گرفتن تأسیسات و زندگی مردم در بنادر می‌شود.

وجود چنین خطرهایی  امروزه بسیاری از نهادهای بین المللی و کشورها را به فکر چاره اندیشی انداخته است . به عنوان نمونه "بان کی مون" دبیرکل سازمان ملل متحد در  کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی» که سال گذشته (2015) در مقر رسمی این کنفرانس در بولیوی برگزار ‌شد، ضمن ابراز نگرانی از تغییرات اقلیمی در جهان گفت که جهان باید در یافتن راه حلی برای مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی شتاب کند چرا که زمستان‌ها روز به روز بی‌حاصل‌تر و خشکسالی‌ها گسترده‌تر می‌شود و دمای بالای حرارت زمین نیز غیرقابل‌تحمل می‌شود؛ این تغییرات اقلیمی همگی اخطارهایی از سوی زمین هستند. وی همچنین با تاکید بر اهمیت این موضوع در اجلاس تغییرات آب و هوایی که ماه نوامبر سال 2015 در شهر پاریس برگزار شد، گفت:  کشورهای عضو گروه G20 مسئول انتشار بیش از سه چهارم از گازهای گلخانه‌ای در جهان هستند و اکنون که میانگین دمای زمین تا یک و نیم  درجه افزایش یافته است باید  برای جلوگیری از رسیدن این افزایش به ۲ درجه، اقدامات فوری صورت بگیرد. برای این منظور کشورهای ثروتمند جهان برای سرمایه‌گذاری‌های زیست محیطی و جلوگیری از گرمایش زمین، باید ۱۰۰ میلیارد دلار به کشورهای درحال توسعه کمک کنند. وی تاکید کرد که  کشورهای توسعه یافته، مسئول کمک به رشد کشورهای کمتر توسعه یافته هستند. وی در همین حال سرمایه‌گذاری کشورها ، روی انرژی های پاک و تجدیدپذیر را خواستار شد.

البته در اجلاس پاریس  تمامی ۱۹۵ کشور شرکت کننده  پس از 11 روز تبادل نظر با انتشار سندی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی قبول کردند تا در جهت رسیدن به این هدف مشترک اقدام کنند . براساس این سند ، کاهش میانگین دمای کره زمین به کمتر از دو درجه تا سال ۲۰۵۰ پیش بینی شده است. توافق تاریخی پاریس که از سال ۲۰۲۰ میلادی لازم الاجرا خواهد بود، نخستین توافق اقلیمی در نوع خود و در سطح جهانی است. البته برخی از کارشناسان محیط زیست مانند "کومی نایدو" مدیر اجرایی سازمان جهانی صلح سبز نتایج اجلاس پاریس را برای رهایی از این معضل کافی نمی دانند. "نایدو"  در واکنش به اعلام توافق پاریس گفت: این توافق ما را از مخمصه بیرون نمی آورد و ما هم چنان در ته چاه عمیقی هستیم. تنها تفاوتی که به وجود آمده این است که عمق این چاه کمتر شده و قلاب هایی برای خروج از آن وجود دارد. اکنون ما می توانیم جنبش مردمی فزاینده ای در جهان ایجاد کنیم.» 

کومی نایدو مدیر اجرایی سازمان جهانی صلح سبز 

بر اساس آخرین گزارش مجمع اقتصاد جهانی در ژانویه 2016 عدم مقابله با تغییرات اقلیمی وضعیت جهان را در آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد. نویسندگان این گزارش که بالغ بر 750 کارشناس از بخش های اقتصادی، دانشگاه های جهان، دولت و سازمان های غیر دولتی هستند، اعلام کردند که شکست تلاش برای کاهش تغییرات آب و هوا می تواند خطر بزرگ تری را نسبت به سلاح های کشتار جمعی و بحران آب در پی داشته باشد. به طور یقین مقابله با معضل تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی موضوعی است که نمی توان با اغماض از کنار ان گذشت زیرا پیش ‌بینی می‌شود که اگر این پیامدها بر اساس روند کنونی ادامه داشته باشد تا سال 2080 ممکن است نیمی از گونه‌های گیاهی و بیش از یک سوم گونه‌های جانوری ساکن در سطح زمین ناپدید شده و ردپایی از آنها بر جای نماند و این واقعیت نگران کننده‌ای است که آینده بشریت را تهدید می‌کند